Metin İçerikleri
İŞ SÖZLEŞMESİ FESİH HAKKI
İhbar tazminatı iş sözleşmesinin sona erdiği hallerde gündeme gelen hem işçi açısından hem de işveren açısından kanundaki şartların mevcudiyeti halinde ödenmesi gereken bir alacaktır.
İş sözleşmesi fesih hakkı bozucu yenilik doğuran tek taraflı irade beyanıdır. Bu irade beyanı ile iş sözleşmesi hak sahibi tarafından derhal ya da belirli bir sürenin geçmesiyle sona erer.
İHBAR TAZMİNATI NEDİR VE HANGİ HALLERDE GÜNDEME GELİR?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 17.maddesinde belirsiz süreli iş sözleşmeleri için bildirimli fesih düzenlenmiştir.
Bildirim süreleri, işçinin kıdemi
- 6 aydan az ise —————— 2 hafta
- 6 ay- 1,5 yıl arasında ise —— 4 hafta
- 1,5 yıl – 3 yıl arasında ise —– 6 hafta
- 3 yıldan fazla ise —————- 8 hafta ‘dır.
Bildirim süreleri iş ve işveren açısından aynı şekilde düzenlenmiştir. Bu sürelere uymayarak iş sözleşmesini fesheden tarafın ödemek zorunda kaldığı tazminat ihbar tazminatı olarak adlandırılır.
İHBAR TAZMİNATININ HESABI VE ZAMANAŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR?
7036 sayılı kanun gereği 25 Ekim 2017 tarihinden sonra feshedilen sözleşmeler bakımından ihbar tazminatı bakımından zamanaşımı süresi 5 yıldır.
İhbar tazminatı hesabındaki ücret, kıdem tazminatında olduğu gibi brüt giydirilmiş ücrettir. Fakat tavan kontrolüne tabi değildir.
İHBAR TAZMİNATI ÖDENMEYECEK HALLER NELERDİR?
Belirli süreli iş sözleşmelerinde fesheden tarafın karşı tarafa önel tanıması gerekmez. Bu halde ihbar tazminatından söz edilemez.
İş Kanunu’nun 25. Maddesine kapsamında işveren tarafından iş sözleşmesinin derhal fesih hakkı kullanılarak feshedilmesi durumunda iş kıdem tazminatına hak kazanamayacağı gibi ihbar tazminatına da hak kazanamaz.
İşçi açısından emeklilik, muvazzaf askerlik, evlilik gibi sebeplerle iş sözleşmesinin feshedilmesi durumundan işverenin ihbar tazminatı talep hakkı bulunmamaktadır.
İHBAR TAZMİNATI HUSUSUNDA DÜŞÜNMEYE SEVK EDEN YARGITAY KARARI
Ancak işveren tarafından haklı fesih nedenleri olduğu halde bu yola gitmeyerek işçinin kıdem tazminatını ödemesi halinde işçinin affedilmiş sayılacağı ve işçiye ihbar tazminatının da ödenmesi gerektiğini kabul etmiştir. (Yargıtay 9. HD. 16.09.2020 tarih, 2016/23003 E. 2020/8078 K.)
Yargıtay 9. HD. 16.09.2020 tarih, 2016/23003 E. 2020/8078 K. sayılı karara göre;
- “… Somut olayda, davacı işçi, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı neden olmaksızın feshedildiğini ve kıdem tazminatının ödendiğini ileri sürerek ihbar tazminatının tahsilini talep etmiştir. Mahkemece iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle feshedildiği ve yöneticileri tarafından işçinin işyerindeki emeği karşılığında jest olarak kıdem tazminatı ödendiği bu durumun haklı fesih olgusunu değiştiremeyeceği gerekçesiyle ihbar tazminatı isteminin reddine karar verilmiştir.
İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı fesih nedenleri oluştuğunda işveren tarafından iş sözleşmesinin haklı nedenle fesih yoluna gidilmeyip işçiye kıdem tazminatının ödenmesi durumunda haklı nedene dayalı fesih imkanı kullanılmamış sayılır. Diğer bir anlatımla, bu durum haklı feshe konu eylemlerin varlığına rağmen işçinin işverence affedildiği sonucunu doğurur. Böyle olunca kıdem tazminatının da ihbar tazminatının da yasal koşulları oluştuğundan ödenmesi gerekir. Bu durumda talep edilen ihbar tazminatının kabulü gerekirken reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”
Her alanda olduğu gibi iş hukuku alanında da birikimiyle, edindiği bilgi ve tecrübesiyle, danışmanlık hizmeti veren kişinin yardımı ve desteği hak kayıplarını önlemek adına önemlidir.
Açılabilecek dava örnekleri: